Trong quá trình xem bóng đá, chúng ta thường hay nghe các bình luận viên nhắc tới cụm từ “Việt vị”. Vậy việt vị là gì? Luật việt vị được quy định như thế nào? Các tình huống việt vị trong bóng đá cụ thể bao gồm những gì? Hãy cùng Bongdalu123 khám phá câu trả lời trong bài viết bên dưới đây.
Luật việt vị là gì?
Trong môn bóng đá sở hữu rất nhiều điều luật quy định nhằm đảm bảo tính công bằng, cũng như định hướng bộ môn bóng đá đi theo một trật tự nhất định. Luật việt vị cũng là một trong số đó. Vậy lỗi việt vị là gì?
Việt vị nghĩa là vượt quá vị trí cho phép. Trên sân bóng đá, nếu một cầu thủ vượt quá phạm vi được cho phép của mình trên sân tại một vị trí nhất định sẽ vi phạm vào lỗi việt vị.
Có khá nhiều người nhầm lỗi việt vị thành liệt vị trong bóng đá. Trên thực tế, không có bất cứ khái niệm nào về lỗi liệt vị trong Luật bóng đá được quy định bởi FIFA. Điều luật này có ý nghĩa hạn chế khả năng tấn công của cầu thủ trong trường hợp trước khung thành chỉ còn hậu vệ hoặc thủ môn.
Luật về lỗi việt vị được quy định là luật thứ XI trong Luật bóng đá được công bố và ban hành bởi FIFA, nội dung của các điều luật này thường liên quan tới việc hạn chế khả năng giành lợi thế của cầu thủ trong đội tấn công. Luật này đảm bảo quá trình chơi bóng diễn ra một cách công bằng, thúc đẩy sự phát triển về chiến thuật cũng như góp phần đa dạng trong bóng đá.
Trong luật việt vị, các trận bóng sẽ được diễn ra một cách công bằng. Tuy nhiên đây cũng được công nhận là một trong những điều luật vô cùng khó biện giải trong bóng đá. Đôi khi các cầu thủ sẽ không cần chú ý tới các tình huống việt vị của bản thân nên có khả năng dễ dàng phạm lỗi.
Vi phạm lỗi việt vị là tình huống mà kể cả những chuyên gia nhận định bóng đá cũng khó có thể lường trước được. Chính vì vậy, kết quả của một số trận bóng cụ thể thường sở hữu tỷ số nằm ngoài dự đoán của các chuyên gia.
Các tình huống việt vị trong bóng đá
Trong luật việt vị thường xuất hiện một số tình huống cụ thể. Các tình huống việt vị trong bóng đá được quy định cụ thể như sau:
Trường hợp phạm lỗi việt vị trong bóng đá
Trên sân bóng đá, trường hợp một cầu thủ được coi là vi phạm lỗi việt vị khi thỏa mãn một số điều kiện cụ thể như sau:
- Cầu thủ đang phạm lỗi đứng tại vị trí phần sân bóng của đội kia
- Tại phía trước khung thành của đối phương có ít hơn 2 cầu thủ đứng giữa cầu thủ phạm lỗi tại vị trí đường biên cuối cùng so với quả bóng
- Cầu thủ đứng trong tình huống đang tham gia vào đường bóng đang tấn công
- Cầu thủ đứng tại vị trí trước trái bóng lăn dần theo hướng tấn công cho tới khung thành đối phương.
Trong trường hợp cầu thủ đáp ứng đủ 4 điều kiện đã cung cấp bên trên sẽ được tính là vi phạm lỗi việt vị và bị trọng tài thổi còi. Trường hợp cầu thủ thực hiện cú sút vào lưới thì bàn thắng đó sẽ không được tính. Trọng tài sẽ để thủ môn hoặc cầu thủ của đội bạn phát bóng tại chính vị trí mà cầu thủ đó vi phạm lỗi việt vị.
Đối với 3 điều kiện đầu, thủ môn được tính là một cầu thủ của đội đối phương, mặc dù thủ môn thường là vị trí thấp nhất trong đội hình. Tuy nhiên tại một thời điểm bất kỳ, thủ môn không cần thiết phải là một trong 2 cầu thủ của đội đối phương.
Theo luật bóng đá FIFA được sửa đổi vào năm 2005, các điều kiện thứ hai và thứ 4 được quy định cụ thể hơn là: Nếu xảy ra trường hợp bất cứ bộ phận nào của cầu thủ chạm vào bóng ở gần đường biên ngang tại cuối sân đối phương hơn so với bóng cùng cầu thủ đối phương thứ 2 thì được tính là phạm lỗi việt vị.
Trường hợp không vi phạm luật việt vị
Một cầu thủ không vi phạm lỗi việt vị nói cách khác là không đáp ứng được 4 yêu cầu đã được nêu cụ thể ở bên trên.
Bên cạnh đó, khi cầu thủ đứng tại vị phí phạm lỗi nhưng không chạm bóng hoặc không tham gia vào pha bóng tấn công, bóng vẫn sẽ được tính vào lưới hợp lệ và trận đấu vẫn tiếp tục diễn ra như bình thường.
Ngoài ra, một số trường hợp cầu thủ không vi phạm vào lỗi việt vị được quy định cụ thể như nhận bóng từ quả phạt góc, chuyền bóng và ném biên. Đây đều là những yếu tố giúp đảm bảo các cầu thủ có thể tận dụng cơ hội và ghi bàn một cách công bằng đối với cả hai đội bóng.
Trường hợp khi tham gia đá bóng, các cầu thủ đều phải nắm chắc những thông tin cơ bản về luật việt vị để tránh bản thân không bị rơi vào sai lầm này dẫn tới tình trạng bàn thắng không được tính hiệu lực.
Quy định xử phạt lỗi việt vị
Trong trường hợp cụ thể một cầu thủ vi phạm lỗi việt vị, trọng tài sẽ ngay lập tức thổi còi. Chính trọng tài biên là người có thể phát hiện lỗi việt vị, đồng thời vẫy cờ thông báo cho trọng tài chính quyết định.
Bất cứ một cầu thủ nào vi phạm lỗi việt vị, trọng tài chính đều sẽ cho đội đối phương được hưởng quả đá phạt gián tiếp tại chính nơi xảy ra lỗi việt vị. Một số trường hợp khác đã thổi phạt lỗi việt vị mà các cầu thủ vẫn có thể ghi bàn vào lưới đối phương thì bàn thắng sẽ không được tính. Chỉ thủ môn hoặc một cầu thủ cụ thể của đội đối phương mới được quyền phát bóng lên.
Một ví dụ, trong trận đấu bảng A VCK Euro 2020 vào tối ngày 12/6 giữa Thụy Sĩ và Wales, cầu thủ Mario Gavranovic đã tiến vào đường biên ngang ngay cả trước khi bóng cùng các cầu thủ của đội đối phương tiến tới. Ngay sau khi nhận bóng,. cầu thủ đã sút bóng vào lưới đối phương.
Tuy đã tạo được bàn thắng nhưng vì vi phạm lỗi việt vị nên bàn thắng phút 86 này không có hiệu lực. Kết quả là trận so tài giữa hai đội tuyển Thụy Sĩ và xứ Wales khép lại với tỷ số hòa 1-1.
Cách phá bẫy việt vị
Trong lĩnh vực bóng đá, việc am hiểu luật việt vị và phá bẫy việt vị là một kỹ năng vô cùng cần thiết. Một pha phá bẫy việt vị thành công được tính khi cầu thủ tiền đạo đứng tại vị trí cao hơn so với hậu vệ đối phương tại đường biên ngang.
Trong khi đồng đội bắt đầu chuyền bóng, cầu thủ tiền đạo nên lập tức vượt lên hậu vội để nhận đường chuyền bóng này và ghi bàn. Khi phá bẫy việt vị thành công có thể mang lại rất nhiều lợi thế khác nhau. Điều duy nhất cần đảm bảo đó chính là cầu thủ thi đấu tại vị trí tiền đạo phải là người sở hữu tốc độ và sự nhạy bén. Hiện nay thường có 2 cách phá luật việt vị đó chính là:
Cách 1: Để phá được bẫy việt vị, cầu thủ của đội tấn công cũng cần đứng trước vị trí hậu vệ đối phương so với đường biên ngang. Ngay trước khi đồng đội chuyền bóng, cầu thủ tấn công cần phải chú ý quan sát thật nhanh để khi đồng đội vừa phát bóng lên, cầu thủ tiền đạo phải ngay lập tức di chuyển thật nhanh để vượt qua phía hậu vệ nhận bóng, đồng thời dứt điểm cú sút này.
Cách 2: Trong khi cầu thủ tấn công rơi vào trạng thái việt vị mà đồng đội chuyền bóng tại cự li gần, lúc đó chính cầu thủ tấn công này sẽ không tiếp tục nhận bóng mà tiếp tục ra hiệu cho đồng đội chuyền bóng tiếp tục chạy xuống và dứt điểm. Đây được coi là một trong những phương pháp phá bẫy việt vị vô cùng hiệu quả và cần thiết nhất hiện nay.
Một số tình huống luật việt vị đặc biệt
Một số quy định trong luật bóng đá chỉ ra cầu thủ phạm lỗi việt vị khi ghi bàn thì bàn thắng sẽ không được công nhận, tuy nhiên cũng có một số trường hợp ngoại lệ xảy ra.
Một cầu thủ khi đang đứng tại vị trí sân nhà đã nhận bóng từ cầu thủ của phía đội mình tại vị trí cấm địa một cách chủ động thì mọi cầu thủ của đội đối phương dù đang phạm lỗi việt vị cũng có thể tiếp tục chơi bóng và được công nhận bàn thắng đối với các quả bóng vào lưới.
Một ví dụ cho trường hợp lỗi việt vị nhưng vẫn tính là bàn thắng hợp lệ xảy ra tại trận ra quân của bảng B Euro giữa đội tuyển quốc gia Bỉ và đội tuyển Nga. Cụ thể hơn, tại phút thứ 10, bóng hướng vào vòng cấm trong sân của đội tuyển Nga từ đường chuyền cánh phải của cầu thủ với số áo 14 - Dries Mertens. Lúc này, cầu thủ Lukaku của đội tuyển quốc gia Bỉ đã nằm trong tư thế việt vị rất sâu, tại vị trí đứng sau hàng phòng ngự của đội tuyển Nga khá sâu và rộng nên trọng tài biên bên vị trí này chắc chắn đã nhìn thấy.
Tuy nhiên, trung vệ số 5 Andrey Semenov của đội tuyển quốc gia Nga lại gặp vấn đề với bóng, anh khá lúng túng đỡ bóng bật chân và nằm ngoài tầm khống chế của anh. Chính sai lầm này đã giúp Lukalu lập tức chớp lấy cơ hội tiến ngược lên, đồng thời sút bóng để tạo bàn thắng.
Trong trường hợp cầu thủ Andrey Semenov của đội tuyển bóng đá Nga không chủ động nhận bóng mà bóng vẫn bị chạm một cách bất ngờ, khiến trái bóng được đưa lên lại vị trí của Lukalu thì pha việt vị này mới được tính là không hợp lệ.
Cách phát hiện lỗi việt vị
Thông thường, trọng tài biên hoặc trọng tài chính sẽ là những nhân tố phát hiện lỗi việt vị xuyên suốt diễn biến trận đấu. Tuy nhiên trong nhiều tình huống tranh chấp bóng, có quá nhiều cầu thủ cùng tiến tới đường biên ngang khiến việc quan sát bằng mắt thường của trọng tài có thể gây ra tranh cãi. Chính vì vậy, công nghệ VAR hỗ trợ phát hiện tình huống việt vị đã ra đời.
Trong trường hợp bàn thắng đã giành được liên quan tới cầu thủ phạm lỗi việt vị, tuy nhiên trọng tài chính vẫn chưa xác định có lỗi hay không, tổ trọng tài quan sát bằng công nghệ VAR sẽ thảo luận với trọng tài chính qua bộ đàm và theo dõi lại màn hình chiếu chậm. Lúc này, trọng tài sẽ thổi còi báo hiệu không có bàn thắng được tính hiệu lực.
Tổng kết
Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản về luật việt vị mà Bongdalu123 đã tìm hiểu và cung cấp tới người đọc. Để đón đọc những thông tin mới nhất về thể thao, hãy truy cập vào trang web ngay hôm nay nhé.
